Chọn thầu 3 cao tốc Bắc - Nam: Không đẩy trách nhiệm lên cấp trên

Trách nhiệm chính trong công tác chấm thầu 3 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Mai Sơn - QL45,

Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây thuộc về tổ chuyên gia chấm thầu của Ban

QLDA Thăng Long và Ban QLDA7.

Lắp camera theo dõi, “giám khảo” không liên lạc với bên ngoài

Theo thông tin của Báo Giao thông, đến thời điểm này, công tác lựa chọn nhà thầu tại 3 dự án đầu tư công cao tốc Bắc - Nam (Mai Sơn - QL45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây) đang bước vào giai đoạn nước rút khi các tổ chuyên gia về đấu thầu của hai Ban QLDA Thăng Long, Ban QLDA7 đã thành hình và đang tổ chức chấm thầu những gói thầu đã đảm bảo đáp ứng quy định.

Công đoạn chấm thầu dù chỉ diễn ra trong khoảng thời gian khá ngắn nhưng lại giữ vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự thành bại của các dự án, bởi chọn được nhà thầu đủ năng lực, kinh nghiệm, dự án sẽ đảm bảo tiến độ, chất lượng, hiệu quả. Ngược lại, để lọt những nhà thầu yếu kém, hậu quả sẽ khôn lường.

Đáng chú ý, sau gần 1 tháng phát hành hồ sơ mời thầu (6/8 - 4/9), ba dự án đã bán ra lượng hồ sơ lớn chưa từng có từ trước tới nay tại các dự án giao thông. Trong đó, 9 gói thầu của hai dự án Mai Sơn - QL45 và Phan Thiết - Dầu Giây, Ban QLDA Thăng Long đã phát hành hơn 214 bộ hồ sơ cho 92 nhà thầu, còn tại dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết (4 gói thầu), số lượng hồ sơ mời thầu được Ban QLDA7 bán ra cũng lên tới 140 bộ cho 61 đơn vị tham gia mua.

Đến thời điểm đóng/mở thầu (4/9/2020), thống kê của Ban QLDA Thăng Long và Ban QLDA7 cho thấy, 10 gói thầu có từ 3 hồ sơ dự thầu tham gia đầu thầu và 3 gói thầu có ít hơn 3 hồ sơ dự thầu tham gia đấu thầu. Ngoài một số gói thầu phát sinh tình huống buộc phải gia hạn thời điểm đóng thầu thêm 10 ngày (đóng thầu, mở thầu vào 14h00 ngày 14/9/2020), các gói thầu còn lại phù hợp quy định đã được các tổ chuyên gia đấu thầu của hai Ban QLDA Thăng Long và Ban QLDDA7 tiến hành chấm thầu.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Phùng Tuấn Sơn - Trưởng phòng Kế hoạch (Ban QLDA Thăng Long) cho biết, các gói thầu của hai dự án cao tốc Mai Sơn - QL45 và Phan Thiết - Dầu Giây được đấu thầu rộng rãi trong nước theo phương thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ (hồ sơ đề xuất kỹ thuật và hồ sơ đề xuất tài chính).

“Chúng tôi đã thành lập hai tổ chuyên gia đấu thầu cho hai dự án cao tốc Mai Sơn – QL45 và Phan Thiết – Dầu Giây. Mỗi tổ gồm 7 thành viên, tất cả đều có chứng chỉ hành nghề về đấu thầu. Trong quá trình tổ chức chấm thầu, Ban QLDA Thăng Long có phòng riêng cho tổ chuyên gia và được bảo mật rất chặt chẽ”, ông Sơn nói và cho biết, trong phòng chấm thầu được lắp đặt camera theo dõi, người không thuộc tổ chấm thầu không được vào. Đặc biệt, trong phòng không có kết nối internet, mọi thành viên đều không được mang điện thoại vào để liên lạc với bên ngoài.

Theo ông Sơn, hồ sơ đấu thầu thực hiện theo hai bước: Đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật và đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính của nhà thầu. “Tổ chuyên gia sẽ đánh giá hồ sơ đề xuất của nhà thầu sau đó báo cáo lãnh đạo Ban QLDA Thăng Long trình Cục QLXD&CLCTGT thẩm định. Sau khi Bộ GTVT phê duyệt kết quả hồ sơ kỹ thuật, nhà thầu nào đạt yêu cầu về kỹ thuật mới tiến hành mở tiếp hồ sơ đề xuất tài chính”, ông Sơn chia sẻ.

Ông Hoàng Tuấn Khoát - Phó Giám đốc Ban QLDA7 cũng cho biết, quá trình mở thầu dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết được tổ chức công khai, minh bạch theo quy trình rất chặt chẽ với dự án tham gia giám sát của đại diện Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 - Bộ Công an), Cục QLXDCL&CTGT (Bộ GTVT), Cục Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT) và các nhà thầu.

“Chúng tôi đã thành lập tổ chuyên gia đấu thầu với 17 người, gồm 1 tổ trưởng, 2 tổ phó và 14 thành viên. Tất cả thành viên đều có chứng chỉ hành nghề đấu thầu. Đồng thời, Ban QLDA7 cũng ban hành quy chế hoạt động của tổ chuyên gia đấu thầu để mọi thành viên thực hiện”, ông Khoát nói.

Chuyên gia chấm thầu cần thể hiện bản lĩnh, phòng ngừa hệ lụy về sau

     Đánh giá về công tác đấu thầu tại 3 dự án này, một chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giao thông nói với Báo Giao thông: “Cao tốc Bắc - Nam là công trình trọng điểm quốc gia, việc lựa chọn nhà thầu cho 3 dự án này có ý nghĩa sống còn đối với sự thành bại của dự án”.

     “Dứt khoát không để lọt những nhà thầu yếu kém, không đủ năng lực, kinh nghiệm vào thi công 3 công trình giao thông trọng điểm này. Do đó, trách nhiệm của tổ chuyên gia đấu thầu, những người cầm cân nảy mực trong cuộc thầu này rất quan trọng”.

     Theo vị chuyên gia, trong hồ sơ mời thầu, bên mời thầu đã đưa ra “hàng rào” kỹ thuật để ngăn chặn những nhà thầu yếu, trong đó có các tiêu chí yêu cầu về kinh nghiệm thực hợp đồng tương tự trong 5 năm qua đến thời điểm đóng thầu, yêu cầu về máy móc, thiết bị, nhân lực,…

     “Khi đánh giá đề xuất kỹ thuật của nhà thầu, ngoài việc rà soát hồ sơ của nhà thầu nộp, tổ chuyên gia đấu thầu của các ban quản lý dự án cần tổ chức xác minh đối chiếu tình hình thực tế của từng nhà thầu xem có khớp với các nội dung trong hồ sơ hay không, tránh tình trạng kê khống hồ sơ rồi sau này bán thầu thì hậu quả sẽ khôn lường” - chuyên gia khuyến cáo.

     Chuyên gia này cho rằng, việc xác minh kinh nghiệm thực tế thi công của các nhà thầu có thể thực hiện được khi 5 năm qua, các gói thầu đã hoàn thành có tính chất tương tự các gói thầu đang tổ chức đấu thầu của 3 dự án cao tốc Mai Sơn - QL45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây không nhiều và chủ yếu do Bộ GTVT làm chủ đầu tư.

     “Trọng trách của tổ chuyên gia chấm thấu, cơ quan thẩm định kết quả đấu thầu rất lớn, nhưng đây cũng là cơ hội để những người có liên quan thể hiện năng lực, bản lĩnh và trách nhiệm của mình nhằm tránh những hệ lụy về sau như một số dự án đã từng mắc phải”.

     “Tôi cho rằng, để công tác đấu thầu đảm bảo khách quan, minh bạch, lựa chọn được những nhà thầu tốt nhất cho 3 dự án, tổ chuyên gia chấm thầu của hai Ban QLDA Thăng Long và Ban QLDA7 phải quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền của mình, tránh tính trạng đẩy trách nhiệm lên Bộ GTVT”, vị chuyên gia này nói.

     Trao đổi với Báo Giao thông, ông Lê Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục QLXD&CLCTGT cũng khẳng định, trách nhiệm chính trong công tác chấm thầu 3 dự án cao tốc Mai Sơn - QL45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây thuộc về tổ chuyên gia chấm thầu của Ban QLDA Thăng Long và Ban QLDA7. “Cục QLXD&CLCTGT chỉ giữ vai trò là cơ quan thẩm định và trình Bộ GTVT phê duyệt kết quả”, ông Tiến nói.

     Ông Tiến cho biết thêm, vừa qua, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã chỉ đạo Ban QLDA Thăng Long và Ban QLDA7 thành lập các tổ chuyên gia đấu thầu. Các thành viên trong tổ chuyên gia đấu thầu phải đảm bảo năng lực, trình độ chuyên môn; ban hành quy chế làm việc của tổ chuyên gia và áp dụng các biện pháp phòng ngừa tiêu cựu, giám sát chặt chẽ công tác quản lý hồ sơ như lắp đặt camera, khóa niêm phong hồ sơ.

     Trả lời câu hỏi của Báo Giao thông về việc ngoài hồ sơ đề xuất kỹ thuật của nhà thầu, tổ chuyên gia đấu thầu của các ban quản lý dự án có quyền xác minh năng lực, kinh nghiệm trong thực tế của các nhà thầu hay không? Ông Tiến nói: “Luật chỉ quy định, nhà thầu kê khai trong hồ sơ thế nào thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực đối với các thông tin đã kê khai, tức là “án tại hồ sơ”. Khi chấm thầu, tất cả đều đánh giá dựa trên hồ sơ của nhà thầu đề xuất”.

     “Tuy nhiên, khi chấm thầu, nếu tổ chuyên gia đấu thầu, cơ quan thẩm định cảm thấy nghi ngờ có thể đi làm rõ. Trường hợp nhà thầu khai gian trong hồ sơ, không đứng sự thật sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bị loại khỏi dự án. Thậm chí, nếu việc kê khai của nhà thầu làm sai lệch kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu còn bị cấm tham gia đấu thầu từ 3 - 5 năm”.

(Nguồn tin baogiaothong.vn)